Kader ten behoeve van de rechtsstaat in de EU

Een waarschuwingsmiddel voor lidstaten die zich niet houden aan de waarden van de EU.

Wanneer landen lid worden van de EU moeten ze aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals het zijn van een democratie met een onafhankelijke rechterlijke macht en het waarborgen van fundamentele rechten waaronder persvrijheid en non-discriminatie.

Eenmaal lid moet een lidstaat zich nog steeds aan die regels houden. Doet een land dat niet, dan kan een Artikel 7-procedure worden ingezet; een loeizwaar middel waar een grote meerderheid voor nodig is en wat in de praktijk niet gebruikt wordt.

De Europese Commissie ontwikkelde in 2014 een extra stap om landen op de vingers te tikken als ze zich niet aan de regels van de Europese rechtsstaat houden. Bij die tussenstap gaat de Europese Commissie in gesprek met het betreffende land. Polen heeft als eerste en enige land te maken met dit pressiemiddel. Aanleiding daarvoor was de aanpassing van de grondwet die het Poolse Constitutionele Hof buitenspel zet.