Economische en Monetaire Unie

Coördinatie van economisch beleid, begrotingsbeleid en gemeenschappelijk monetair beleid voor de EU, maar in het bijzonder de landen met de euro als munt.

De geestelijk vader van de Europese Unie, Jean Monnet, droomde al van een gezamenlijke munt. Pas in 1991 sloegen de lidstaten spijkers met koppen. In het Verdrag van Maastricht werden tijdpad en voorwaarden voor de eenheidsmunt vastgelegd. In 2002 deed de euro in contante vorm zijn intrede. Door het strikte rentebeleid van de Europese Centrale Bank ontwikkelde de euro zich tot een sterke munt, die meer waard is dan de dollar.

Maar de fundamenten van de euro waren zwak. Europa had wel een monetaire unie met één rentetarief voor alle eurolanden, maar de economische unie bestond alleen in naam. Vandaar de zeer kritische opstelling van GroenLinks bij de plannen voor de euro. Het gebrek aan economische unie wreekte zich in 2010, toen de eurocrisis uitbrak. In ijltempo werd de E van EMU alsnog opgetuigd, met een minder vrijblijvend Stabiliteitspact, een reeks wetten over economic governance, een euronoodfonds en een bankenunie.

Toch is het zeer de vraag of de EMU nu wél bestendig is tegen zwaar weer. Een eurozonebegroting die schokken in de conjunctuur op een sociaal verantwoorde manier kan opvangen ontbreekt nog altijd net als een goed functionerende democratische controle op de economische koers die de eurozone vaart.